- AlleKurier
- Blog
- Dostępność transportowa od A do Z
Dostępność transportowa - definicja i znaczenie
Dostępność do różnych środków transportu ułatwia codzienne funkcjonowanie, pozwala podróżować, skraca czas załatwiania ważnych spraw, zwiększa bezpieczeństwo ludności oraz minimalizuje koszty życia. Dostępność transportowa zmieniała się, od kiedy człowiek zaczął budować pierwsze osady, dzisiaj mało kto wyobraża sobie życie bez dostępu do samochodu, autobusu lub samolotu. Czym jest dostępność transportowa i jak wpływa ona na nasze życie?
Dostępność transportowa – definicja
Pojęcie dostępności transportowej jest ściśle związane z możliwościami, jakie daje infrastruktura danego miejsca oraz z oferowanymi usługami transportowymi, z których mieszkańcy lub przyjezdni mogą skorzystać. Dostępność transportową definiuje się stopniem łatwości, z jaką można dostać się do danego miejsca przy wykorzystaniu infrastruktury transportowej oraz usług przewozowych przy niskich kosztach i w krótkim czasie.
Jeśli z danego miejsca jesteśmy w stanie szybko i tanio dotrzeć do wielu miejsc – mówimy o dobrej lub łatwej dostępności transportowej. W miastach znaczenie ma dobrze prosperujący transport publiczny, a poza miastami podkreśla się rolę dróg, węzłów komunikacyjnych oraz transportu kolejowego. O niskiej dostępności mówi się, gdy z danego miejsca można dotrzeć do niewielu punktów, a podróż jest czasochłonna lub nader kosztowna.
Znaczenie dostępności transportowej w życiu ludzi
Dostępność transportowa ma ogromny wpływ na życie ludności oraz na rozwój gospodarczy, ma więc znaczenie społeczno-gospodarcze dla danego obszaru. Im lepsza komunikacja miejska, tym większy napływ kapitału. To właśnie poziom dostępności transportowej jest kluczowym czynnikiem podczas uzgadniania lokalizacji zakładów pracy, centrów handlowych, magazynów, czy też hubów logistycznych. Duża liczba mieszkańców żyjących na danym obszarze determinuje potrzebę lepszej komunikacji miejskiej, wymaga również bogatszej infrastruktury związanej z potrzebą przemieszczania się mieszkańców i przyjezdnych.
Również dla sprawnego przepływu towarów znaczenie ma dostępność transportowa, definicja podkreśla rolę dobrze zorganizowanej komunikacji nie tylko dla transportu pasażerskiego, ale również dla transportu towarowego. Duże skupiska ludzi wymagają większego zaopatrzenia, ponieważ żyją tam konsumenci o różnych potrzebach i nawykach zakupowych.
Dostępność transportowa a transport pasażerski i towarowy
Dostępność transportowa składa się z kilku komponentów – największe znaczenie mają:
- komponent transportowy,
- komponent przestrzenny,
- komponent indywidualny.
Komponent transportowy
To możliwość odbycia podróży pomiędzy wybranymi punktami określoną gałęzią transportu (np. koleją, samolotem, samochodem). A same możliwości są determinowane czasem podróży, jej kosztem oraz wysiłkiem, a także jej jakością.
Komponent transportowy rozpatruje się pod względem środka transportu – inne składniki mają znaczenie w przypadku transportu indywidualnego, a inne w przypadku transportu publicznego, zbiorowego. Dla osób poruszających się samochodem znaczenie ma czas podróży, ale też czas przeznaczony na poszukiwanie miejsca parkingowego. Za to dla osób podróżujących transportem zbiorowym znaczenie ma nie tylko czas podróży, ale również czas oczekiwania na środek transportu. W przypadku kosztów – dla pasażerów transportu zbiorowego liczy się jedynie koszt biletu, a dla osób, które przemieszczają się samochodami, znaczenie ma koszt paliwa, parkingu, amortyzacji pojazdu oraz ewentualnych opłat za przejazd.
Nieco inaczej rozpatruje się środki transportu w przypadku transportu towarowego. Czas w transporcie ciężarowym dotyczy przewozu, ale też załadunku, rozładunku oraz oczekiwania na przygotowanie dokumentacji. W przypadku elementów kosztu transportu towarowego znaczenie ma także model transportowy, który nierzadko zależy od specyfiki danej trasy – inny model wybiera się, gdy punkty docelowe mieszczą się w miastach, a inny w transporcie pomiędzy miastami.
Komponent przestrzenny i indywidualny
Związany jest z atrakcyjnością danego punktu, czyli celu podróży. Atrakcyjność lokalizacji zależy od liczby mieszkańców, atrakcji turystycznych, punktów usługowych, czy też od miejsc pracy. Z kolei komponent indywidualny jest powiązany z mobilnością użytkownika.
Dostępność transportowa w Polsce
Nie sposób nie zgodzić się z tym, że dostępność usług transportowych znacząco wpływa na poziom życia społeczeństwa. Wysoko rozwinięty transport publiczny, dobrze skomunikowane drogi, ilość kursów autobusów i pociągów w ciągu dnia – to wszystko zmniejsza koszty i czas dotarcia do wybranego punktu. Obszary wiejskie cechują się zazwyczaj gorszą dostępnością transportową, zwłaszcza jeśli chodzi o transport publiczny. Tutaj główne znaczenie mają indywidualne środki transportu oraz drogi gminne i powiatowe, którymi poruszają się na co dzień mieszkańcy.
Dostępność transportowa w Polsce zmienia się z roku na rok, również na obszarach słabiej zaludnionych, w tym na obszarach wiejskich. Jest to związane z powstawaniem nowych parków logistycznych lub zakładów pracy, a także ze wzrostem długości dróg o nawierzchni twardej. W ostatnich latach wzrasta poziom dostępności transportowej głównie w Polsce centralnej oraz wschodniej.
Obecnie mieszkańcy mniejszych miast i obszarów wiejskich coraz częściej robią zakupy przez Internet. Nawyki konsumenckie również wywierają wpływ na dostępność transportową oraz na infrastrukturę z nią związaną. Coraz częściej na obszarach wiejskich spotyka się skrzynki paczkowe lub punkty kurierskie, w których można nadać przesyłkę. Nie ma już problemów z nadaniem paczki wprost spod drzwi, ponieważ większość miejscowości, jest bardzo dobrze skomunikowana. Z powodzeniem można zamówić kuriera za pośrednictwem platformy AlleKurier, kierowca nawet tego samego dnia odbierze paczkę, która niezwłocznie ruszy w dalszą podróż. Import z Chin lub przesyłki zagraniczne również przestają być problemem.