Tranzyt – co to jest i jakie są jego rodzaje?

Umowy międzynarodowe oraz ustawy regulujące transport i handel ułatwiają przewóz towarów pomiędzy krajami. I tutaj spotykamy się z jednym z popularniejszych pojęć używanych w logistyce oraz w spedycji, jakim jest tranzyt. Co to jest tranzyt i jakie są jego rodzaje?

Tranzyt – co to jest?

Najprostszymi słowami – tranzyt to przewóz osób lub dóbr do innych krajów, a dokładniej – wyjazd z kraju A do państwa B przez obszar kraju C. O tranzycie mówi się w momencie, gdy na obszarze kraju, przez który transport się odbywa (kraj C) nie dochodzi do rozładunku, ani załadunku. Kraj C jest więc państwem tranzytowym.

Swobodny przepływ towarów oparty jest na umowach międzynarodowych, które obowiązują również na terenie państw należących do Unii Europejskiej. Dzięki temu ograniczone zostały procedury oraz zniesiono konieczność opłat celnych w krajach tranzytowych.

Paczka w tranzycie - co to znaczy?

Definicja tranzytu określona jest jako element TSL (Transport, Spedycja i Logistyka). Tranzyt jest to przewóz towarów przez terytoria innych państw.

Tranzyt międzynarodowy

Przewóz ładunków między państwami z wykorzystaniem przejazdu przez inny kraj.

Na przykład: Transport towaru z Białorusi do Niemiec określa się jako tranzyt przez Polskę.

Tranzyt celny

Służy zmniejszeniu kosztów administracyjnych, podatków i innych. Dzięki tranzytowi celnemu możliwe jest przewożenie towarów bez konieczności opłacenia każdorazowo opłat celnych, które są obowiązkowe przy wjeździe na teren danego kraju. Wymagana jest jednorazowa opłata celna, w momencie, kiedy towar opuści kraj początkowy wysyłki.

Tranzyt bezpośredni

Przesyła jest transportowana przez dany kraj za pośrednictwem tego samego środka transportu. Inaczej mówiąc, towar jest dostarczony bezpośrednio z punktu A do punktu B.

Tranzyt pośredni

Przesyłka jest transportowana przez pewien okres składowy w kraju tranzytowym. Inaczej mówiąc, towar jest dostarczony poprzez różne środki transportu, np. z samochodu ciężarowego na samolot.

Wewnętrzny i zewnętrzny tranzyt – co to?

Tranzyt dzieli się na wewnętrzny oraz na zewnętrzny. Tranzyt wewnętrzny oznacza przewóz ładunków pomiędzy państwami należącymi do Unii Europejskiej. W tym przypadku cały transport opiera się na jednym dokumencie celnym oraz na jednej plombie zabezpieczającej ładunek.

Co to jest tranzyt zewnętrzny? O tranzycie zewnętrznym mówi się, gdy przewóz ładunków odbywa się pomiędzy państwami, które nie należą do Unii Europejskiej. W tym przypadku konieczne jest dopełnienie formalności celnych, które obowiązują na terenie danego kraju, często zachodzi konieczność uiszczenia opłat celnych za przewożone towary.

A co to jest tranzyt bezpośredni i pośredni?

Inne kryterium podziału tranzytu dzieli go na tranzyt pośredni oraz bezpośredni. W przypadku tranzytu bezpośredniego przewóz ładunku odbywa się bez przerwy na składowanie w magazynie tymczasowym, przeładunek lub zmianę środka transportu w kraju tranzytowym. Krótko mówiąc – towar jest dostarczany bezpośrednio do kraju docelowego.

Ładunek przewożony tranzytem pośrednim może być krótko składowany w magazynie w kraju tranzytowym, w czasie trasy może dojść do przeładunku towaru lub do zmiany środka transportu, np. z samochodu ciężarowego na statek.

Tranzyt i regulacje prawne

Odpowiadając na pytanie – co to jest tranzyt, należy też wspomnieć o regulacjach prawnych, umowach międzynarodowych oraz o procedurach, które określają założenia transportu tranzytowego. Wyróżnia się tutaj główne międzynarodowe umowy:

• Konwencja o handlu tranzytowym krajów bez dostępu do morza – dokument opracowany przez UNCTAD. Umowa międzynarodowa dotyczy głównie regulacji przepływu statków.
• Konwencja o wolności tranzytu – dokument został opracowany w 1922 r. przez Ligę Narodów. Głównym założeniem umowy międzynarodowej było zniesienie opłat za tranzyt.
• Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza – inna nazwa umowy to konwencja jamalska. Dokument określa obszary morskie oraz reguluje wszystkie rodzaje działalności morskich.

Umowy międzynarodowe pozwalają ominąć niektóre formalności, przez co ułatwiają przewożenie ładunków przez terytoria krajów tranzytowych.

Procedury tranzytowe obowiązujące w Polsce i konwencja CMR

Procedury tranzytowe zależą głównie od kraju tranzytowego oraz od kraju docelowego. W przypadku państw należących do Unii Europejskiej stosuje się procedurę EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu), a każdy ładunek musi mieć unikalny numer ewidencyjny (MRW), który daje możliwość identyfikacji i ewidencji transportu wewnętrznego oraz zewnętrznego.

Bardzo ważną umową międzynarodową jest procedura TIR, która obowiązuje w krajach Unii Europejskiej, w niektórych państwach afrykańskich oraz na bliskim wschodzie. Głównym celem tej konwencji jest uproszczenie formalności oraz ograniczenie opłat celnych. Procedura TIR obowiązuje w przypadku tranzytu wewnętrznego (na terenie Unii Europejskiej) oraz tranzytu zewnętrznego.

Na końcu warto wspomnieć o konwencji CMR, która również ma ważną funkcję w tranzycie. Co to jest CMR? Konwencja CMR dotyczy umów pomiędzy państwami w zakresie przewozu towarów. CMR pozwala ujednolicić dokumentację transportową, poprzez stosowanie uniwersalnych listów przewozowych wydawanych w trzech identycznych egzemplarzach – dla nadawcy, przewoźnika oraz dla odbiorcy. Na dokumencie CMR znajdują się niezbędne dane (adres nadania i odbioru ładunku, rodzaj towaru, numery zabezpieczeń i daty przewozu).

Magazyn tranzytowy – co to jest?

Magazynem tranzytowym określa się miejsce przeładunkowe do okresowego składowania towarów, które przeznaczone są do dalszej dystrybucji. Magazyn przeładunkowy pozwala na zoptymalizowanie procesów i na ograniczenie kosztów logistycznych. To zwykle obiekt, który przystosowany jest do sprawnych rozładunków, przyjęć i załadunków. Wyposażenie magazynu tymczasowego zależy od profilu jego działalności. W przypadku obiektów tranzytowych zwykle nie ma konieczności wstawiania towarów w regały.

Magazyn tranzytowy jest zazwyczaj zlokalizowany w miejscu strategicznym, czyli w takim, które pozwala na ekonomiczne planowanie tras do klientów lub centrów dystrybucyjnych. AlleKurier posiada własny, nowoczesny magazyn tranzytowy, który umożliwia dynamiczne przyjęcia oraz wydania towarów bez zbędnych procesów logistycznych. Wszystko po to, aby zapewnić swoim Klientom jak najlepszą i konkurencyjną ofertę.

Sprawdź również: