Co to jest kabotaż i kiedy stosuje się przewóz kabotażowy?

Co warto wiedzieć o przewozie kabotażowym? Często zdarza się, że w ramach działalności firmy transportowej realizowane są usługi przewozu różnych towarów nie tylko na terenie kraju, w którym dane przedsiębiorstwo ma siedzibę, ale też poza jego granicami. To forma rozszerzenia działalności firmy, ale też pozyskania szerszego rynku potencjalnych usługodawców, dzięki czemu może pojawić się szansa na rozwój firmy. W wielu przypadkach bywa to też bardzo opłacalne dla usługodawców, jak i usługobiorców. Taki transport określa się mianem kabotażu i jest to często stosowana praktyka w ramach transportu funkcjonującego w krajach Unii Europejskiej, jak i na terenach państwa poza wspólnotą.

Kabotaż – co to jest?

W ramach usług oferowanych przez przewoźników wykonywane są różne zlecenia transportowe. W ramach naszej platformy wysyłkowej AlleKurier.pl możliwe jest przesłanie w doskonałej cenie i krótkim czasie paczek od najmniejszych rozmiarów i kopert, aż do palet i przesyłek niestandardowych. Jednak wśród różnych usług transportowych pomiędzy przedsiębiorstwami często wykonywany jest również kabotaż.

Kabotaż jest więc formą zarobkowego transportu danego ładunku pomiędzy danymi punktami znajdującymi się w innym państwie niż siedziba firmy przewozowej. To duża szansa na rozwój przedsiębiorstw realizujących usługi przewozowe oraz lepsze wykorzystanie pojazdów, dzięki czemu auta nie muszą odbywać zbyt wielu przejazdów „na pusto”. Lepiej wykorzystany zostaje również czas pracy kierowców.

Kto może wykonywać przewóz kabotażowy?

Aby można było wykonywać usługę, jaką jest przewóz kabotażowy, trzeba posiadać licencję transportową, a także zarejestrowaną działalność gospodarczą związaną z przewozem rzeczy. W tej kwestii bardzo ważne jest pozwolenie na przewóz w transporcie międzynarodowym. Przewóz kabotażowy wymaga również wykupienia specjalnego ubezpieczenia.

Ograniczenia przewozu kabotażowego – dlaczego są nakładane?

Aby chronić interesy i dać możliwość pracy firmom krajowym, na zagraniczne firmy transportowe nakładane są pewne ograniczenia. Każde państwo w tej kwestii ustala ilość zleceń i możliwość wykonania usług na określoną kwotę, dzięki czemu zminimalizowane zostaje ryzyko wyparcia rodzimych firm transportowych przez wprowadzanie przez cudzoziemców niższych stawek.

Ograniczenia kabotażowe pozwalają na funkcjonowanie i rozwój firm krajowych, które w przypadku braku takich ograniczeń mogłyby zostać zamknięte. Doskonałym przykładem może tu być firma transportowa działająca w Rumunii, gdzie koszty prowadzenia takiego przedsiębiorstwa i stawki za wykonywane usług przewozowych są znacznie niższe niż np. w krajach Europy Zachodniej, takich jak Francja. W związku z tym, doskonałym sposobem na zarobienie stosunkowo dużych kwot jest kabotaż wykonywany przez rumuńskiego przewoźnika na terenie Francji.

Nawet znacznie niższa stawka rumuńska od oferowanej we Francji przez francuskiego dostawcę będzie atrakcyjna i zyskowna, czego nie można powiedzieć przy tej samej kwocie proponowanej przez rodzimą firmę. Koszty prowadzenia firmy, jak i stawki za usługi we Francji są znacznie wyższe niż w Rumunii. Dlatego Francuz oferując tak niską cenę wykonania usługi, jak rumuński przewoźnik, w krótkim czasie zwyczajnie by zbankrutował. Właśnie przed takim wykluczeniem i wypieraniem rodzimych usługodawców przez firmy zagraniczne chronią ograniczenia kabotażowe.

Kabotaż a prawo – jakie akty prawne regulują przewóz kabotażowy?

Każda firma transportowa podlega szczegółowym regulacjom prawnym. Jest tak również w przypadku przewoźników, których usługi dostępne są w ramach działania naszej platformy usług kurierskich AlleKurier.

Prawo Unii Europejskiej co do przewozu kabotażowego zostało uogólnione, aby zapobiec rozbieżnościom i niejasnościom. Głównym i aktualnym dokumentem obowiązującym w tej kwestii jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 roku. Przepisy te mogą być określane w niektórych aspektach przez prawo krajowe. Może to dotyczyć zasad dotyczących zawierania umów przewozu lub masy oraz wymiarów pojazdów drogowych. Jednocześnie żaden akt prawny nie może faworyzować zagranicznych ani krajowych przewoźników.

Kolejne zmiany prawne w ramach Pakietu mobilności pojawiły się również w lutym 2022 roku. Zgodnie z nimi wynagrodzenie delegowanych do kabotażu pracowników w danym kraju ma być wyliczane na podstawie stawek obowiązujących w tym kraju. Kierowcy przekraczający granicę kraju, zobowiązani są również do adekwatnego wpisu w tachografie na pierwszym możliwym postoju.

Nowe zmiany to także System IMI, zgodnie z którym firmy realizujące przejazdy kabotażowe zobowiązane są do zgłaszania delegowanych do wykonania usługi kierowców do systemu ogólnoeuropejskiego. Kierowca wykonujący przejazd musi też posiadać przy sobie kopię takiego wpisu wraz ze specjalnym kodem QR. Ponadto kierowcy, których dotyczy przewóz kabotażowy, zobowiązani są raz na osiem tygodni zjechać do bazy znajdującej się w kraju, w którym znajduje się siedziba przewoźnika. Dany pojazd może też w ciągu siedmiu dni wykonać w jednym kraju maksymalnie trzy przejazdy. Po ich odbyciu przerwa wynosić musi minimum cztery dni. Jest to tzw. cooling period.  

Jakie jeszcze warunki muszą być spełnione, by mógł odbyć się przewóz kabotażowy?

Kabotaż jest możliwy tylko w sytuacji, jeżeli poprzedzony jest transportem międzynarodowym. Przykładowo, w pierwszej kolejności musi odbyć się załadunek np. w Polsce i dostarczenie towaru np. do Francji. Gdy zostanie rozładowany na miejscu, można rozpocząć przewóz kabotażowy, czyli transport kolejnego ładunku do innego miasta znajdującego się na terenie Francji.

Pojazd wykonujący kabotaż, musi być tym samym pojazdem, który wykonywał transport międzynarodowy. Jeżeli doszłoby do zmiany środka transportu w ramach wykonywanej usługi, wówczas będzie to już transport kombinowany podlegający innym regulacjom prawnym i zasadom niż standardowy kabotaż.

Możliwe jest również wykonanie zlecenia przewozowego w ramach kabotażu w innym kraju członkowskim UE niż ten, w którym miał miejsce rozładunek transportu międzynarodowego. Jednak w trakcie trzech dni można odbyć jedynie jeden transport tego typu.

Jakie dokumenty wymagane są podczas wykonywania przewozu kabotażowego?

Każdy kierowca wykonujący zlecenie w ramach kabotażu powinien w kabinie pojazdu posiadać podpisane dokumenty, czyli CMR (międzynarodowy list przewozowy z datą rozładunku), listy przewozowe właściwe dla każdego planowanego przewozu kabotażowego oraz faktury związane z realizowaniem usług.

W treści powyższych dokumentów powinny znaleźć się takie dane jak nazwa i adres odbiorcy towaru, nadawcy i przewoźnika wraz z własnoręcznymi podpisami, miejsce przeznaczenia przewożonych rzeczy, data i miejsce odbioru dostawy, numer rejestracyjny pojazdu i przyczepy wykorzystywanych do przewozu kabotażowego, ilość lub masa brutto dostarczanych towarów oraz opis przewożonego towaru (m.in. rodzaj opakowania, sposób pakowania itp.).

Jakie kary grożą za złamanie prawa dotyczącego kabotażu?

Złamanie obowiązujących przepisów kabotażowych przez przewoźnika niesie ze sobą szereg różnych konsekwencji. Może się zdarzyć, że odebrana zostanie licencja na wykonawstwo przewozów międzynarodowych, cofnięte będą wpisy w licencji wspólnotowej lub dojdzie do utraty ochrony w ramach ubezpieczenia kabotażowego. Za złamanie prawa grozi też odebranie lub zawieszenie świadectwa kierowcy, a także kara grzywny.

Jeżeli podczas kontroli przewoźnika podczas wykonywania przewozu kabotażowego stwierdzony zostanie brak wymaganych dokumentów lub ich niekompletność, istnieje ryzyko nałożenia mandatu w wysokości nawet 1500 euro. We Francji złamanie prawa w zakresie kabotażu to konsekwencje finansowe sięgające do 15 tysięcy euro oraz unieruchomienie pojazdu. W Niemczech kary dotyczą nie tylko samego przewoźnika, ale też kierowcy oraz zleceniodawcy przewozu, który może otrzymać karę finansową sięgającą nawet 20 tysięcy euro. Wśród państw nakładających wysokie kary za złamanie zasad kabotażu znajdują się też m.in. Hiszpania i Włochy.

Zobacz także: