Zasada FIFO, zasada FEFO, zasada LIFO – 3 podstawowe zasady magazynowania

Zarządzanie stanem magazynowym wymaga ciągłej kontroli zasobów, ich wejść oraz wyjść, ale również numerów partii oraz terminów przydatności, co jest szczególnie ważne, jeśli produkuje i dystrybuuje się produkty żywnościowe. Gospodarka magazynowa zwykle odbywa się na podstawie trzech najpopularniejszych zasad magazynowania. Mówimy tutaj o zasadzie FIFO, FEFO oraz LIFO. Na czym polegają poszczególne zasady i kiedy się je stosuje?

Jak zasady wpływają na gospodarkę magazynową?

Zasady składowania pozwalają na optymalną gospodarkę magazynową, czyli na taką, która zapewnia minimalne straty związane z przeterminowaniem się produktów, a tym samym pozwala lepiej zarządzać zapasami i ogranicza nadwyżki oraz braki w produkcji. Dodatkowo zastosowana zasada pozwala lepiej wycenić aktualny stan magazynowy, dzięki temu przedsiębiorca zna obraz finansowy firmy.

Wybór zasad składowania i sposobu dysponowania zapasami zależy w głównej mierze od rodzaju asortymentu oraz od sposobów przepływu towaru. Innej metody używa się w magazynach tranzytowych, a innej w magazynach regałowych, gdzie obsługuje się dużych i zróżnicowanych pod względem asortymentu klientów, np. sieci handlowe. W takim przypadku często łączy się ze sobą wszystkie znane metody. Na zasady gospodarowania zapasami magazynowymi wpływa także infrastruktura oraz stosowane przed przedsiębiorstwo systemy magazynowe.

Wymienia się trzy najważniejsze zasady ułatwiające funkcjonowanie magazynów. Mowa tutaj o zasadzie FIFO, FEFO I LIFO. Wszystkie te skróty określają kolejność wyjść towarów, które przyjmowane są na stan magazynowy. Jasne reguły wydania wyrobów to droga do optymalizacji procesów w łańcuchu dostaw oraz do zwiększenia ich wydajności.

Zasada FIFO, czyli First In First Out

Uważa się, że zasada FIFO, czyli „pierwsze weszło, pierwsze wyjdzie” jest najbardziej znana i najczęściej stosowana w gospodarce magazynowej. Tutaj do zamówień klientów pobiera się towar, który najdłużej jest na stoku magazynowym, niezależnie czy chodzi o procesy produkcyjne, czy o artykuły przyjęte od dostawców. W obiektach funkcjonujących na podstawie zasady FIFO, stosuje się duży przekrój regałów – od grawitacyjnych, aż po wspornikowe.

Asortyment na stoku może być tylko przez określony czas, a więc partia towaru przyjęta najwcześniej, musi również najwcześniej wyjść z magazynu. Zasada FIFO jest niezwykle przydatna do kontrolowania zapasów artykułów niezarządzanych terminem przydatności, np. ubrań, wyrobów metalowych lub sprzętów elektronicznych. Zasada FIFO jest również przeznaczona do zarządzania stanami artykułów spożywczych, które nie są zarządzane terminem przydatności, a jakością. Mowa tutaj o warzywach, owocach, kwiatach oraz o niepakowanym, świeżym mięsie.

FIFO stosowane jest również do obliczania kosztów sprzedawanych towarów oraz pozyskiwania zapasów. Stosując tę metodę, towar ze starszych produkcji nie zalega w magazynach, więc przedsiębiorca dokładnie zna wartość rynkową składowanego towaru. Dzięki temu znany jest dokładny obraz finansowy.

Zasada FEFO – First Expired First Out

Zasada FEFO przeważnie stosowana jest w magazynach z artykułami spożywczymi, które zarządzane są terminem przydatności. First Expired First Out, czyli „pierwsze wygasa, pierwsze wychodzi” zapobiega pozostaniu na stoku towaru z krótką datą ważności, ponieważ te artykuły są na bieżąco wypychane ze stanu magazynowego do klientów.

Aby zasada FEFO mogła być używana w magazynach – należy wprowadzać dokładne daty ważności wraz z numerami partii podczas przyjęcia towaru na stan magazynowy. System magazynowy, czyli WMS, podczas opracowania zamówień klientów, wybiera palety z towarem, które mają najkrótszy termin przydatności. W ten sposób zarządza się większością produktów spożywczych, jest to szczególnie przydatne w magazynach regałowych.

Zasada LIFO – Last In First Out

Ostatnią regułą stosowaną w magazynach do zarządzania zapasami jest zasada LIFO. Jest ona przeciwieństwem poprzednich reguł. W myśl tej zasady ze stanu magazynowego w pierwszej kolejności schodzą produkty, które weszły na stan jako pierwsze – „ostatnie weszły, pierwsze wychodzą”.

Zasada LIFO jest rzadkością i nietrudno się domyślić, że jest stosowana wyłącznie do artykułów, które nie są zarządzane terminem przydatności, czyli nie ulegają przeterminowaniu. Miejsca, w których stosuje się tę regułę, nazywa się roboczo magazynami workowymi. Istnieją ograniczenia w infrastrukturze magazynów działających w myśl zasady LIFO – metoda nie sprawdzi się w obiektach z regałami grawitacyjnymi.

Inne zasady składowania towarów

Oprócz trzech wymienionych wyżej zasad wyróżnia się jeszcze inne metody ułatwiające kierowanie gospodarką magazynową. Logistykę doskonale definiuje zasada 7w, czyli zbiór najważniejszych reguł, które określają, jakie wymagania musi spełniać produkt dostarczany do klienta. Oprócz tej zasady podaje się jeszcze regułę HIFO (Highest In – First Out) wedle której najdroższe produkty powinny pierwsze opuścić magazyn. Przeciwieństwem tej zasady jest reguła LOFO (Lowest In – First Out) – tutaj ze stanów w pierwszej kolejności wypychane są partie towaru o najniższej wartości.

Realizacja zamówienia klienta zgodnie z zasadą FIFO lub FEFO

Proces realizacji zamówienia w obiekcie, w którym stosowana jest zasada FIFO lub FEFO polega na pobraniu zamówionego towaru np. z regału magazynowego. System magazynowy analizuje wprowadzone dane i wyszukuje lokalizacje, z których należy pobrać produkty. 

Pracownik odpowiedzialny za kompletację zamówienia klienta zabiera z danej lokalizacji dokładnie taką ilość artykułu, jaką potrzebuje (zgodnie z zasadą 7w). Z pobranego towaru tworzy się jednostkę logistyczną, czyli np. przesyłkę, która zostanie wysłana do klienta. 

Cały proces kompletacji jest wydajny, jeśli system podpowiada pracownikowi, gdzie leży zamówiony przez klienta asortyment, kolejnym etapem jest wysyłka towaru, która również powinna przebiegać szybko. Tutaj bardzo ważny jest sprawdzony przewoźnik posiadający odpowiednie zaplecze logistyczne, czyli flotę i magazyny. Przesyłkę łatwo nadasz za pośrednictwem brokera kurierskiego AlleKurier – czyli platformy usług kurierskich, która oferuje usługi największych i sprawdzonych firm kurierskich.

Zobacz także: